Intelligentieonderzoek

Er kunnen verschillende redenen zijn om een intelligentieonderzoek te laten doen. Bijvoorbeeld wanneer de schoolprestaties van kind afwijken van de verwachtingen, of wanneer er een vermoeden is van meerbegaafdheid. Een intelligentieonderzoek is ook een goede manier om inzicht te krijgen in de verschillende cognitieve vaardigheden van een kind. Inzicht hierin helpt om de begeleiding beter af te stemmen.

Wat is intelligentie?
Op deze vraag is geen simpel antwoord te geven. Er bestaan veel verschillende omschrijvingen van ‘intelligentie’. Intelligentie heeft onder andere te maken met wat iemand allemaal weet en kan. Daarnaast heeft het te maken met hoe gemakkelijk je nieuwe dingen kunt leren, en of je in staat bent problemen te analyseren om ze vervolgens op te lossen. Het zegt iets over hoe goed je doelgericht kunt handelen en of je goed bent in logisch nadenken en redeneren. Intelligentie heeft te maken met het gemak waarmee je de wereld om je heen begrijpt en met allerlei verschillende situaties in je omgeving kunt omgaan. Het is een belangrijke (maar zeker niet de enige) voorspeller van schoolprestaties.

Een intelligentietest bestaat uit vragen en opdrachten. Deze meten zowel aangeleerde kennis, als begrip, inzicht en probleemoplossende vaardigheden. Bij intelligentieonderzoek wordt naar veel verschillende facetten van het functioneren gekeken. Het geeft een beeld van de sterke kanten van een kind en laat ook zien met welke vaardigheden hij of zij misschien meer moeite heeft.

Intelligentieonderzoek bij jonge kinderen
Bij jonge kinderen moet een intelligentiescore vooral gezien worden als een globale inschatting van het niveau van cognitief functioneren en heeft het een tijdelijk karakter. Jonge kinderen zijn volop in ontwikkeling en dat geldt ook voor hun intellectuele mogelijkheden. Dit kan betekenen dat het soms zinvol is om na een bepaalde tijd opnieuw een intelligentieonderzoek te laten doen om te kijken wat de actuele stand van zaken is. Hoewel in principe op alle leeftijden bij een herhalingsonderzoek aanzienlijke verschillen mogelijk zijn met een vorige meting, wordt meestal gezegd dat intelligentiescores vanaf ongeveer 8-jarige leeftijd vrij stabiel zijn. IQ-scores zijn ondanks de genoemde beperkingen echter niet zinloos; ze worden samen met de overige informatie gebruikt om een kind beter te begrijpen. Hierdoor kunnen adviezen gegeven worden over wat een kind nodig heeft en wie daarbij op welke manier kan helpen. 

Ten slotte 
IQ-getallen krijgen vaak pas betekenis als je hierin andere zaken meeneemt zoals de omstandigheden rondom testafname, de observaties tijdens het onderzoek (motivatie, concentratie, vermoeidheid, enz.), schoolresultaten, of het kind de laatste tijd lekker in zijn vel zit, etc. Het onderzoek geeft een schatting van het niveau van een kind van dat moment. Het kan soms een verklaring bieden voor hoe het de laatste periode is gegaan of helpen bij een voorspelling voor de nabije toekomst (bijvoorbeeld schoolniveau). Een IQ staat niet voor het leven vast en heeft meestal een geldigheidsduur van 1-2 jaar. Intelligentie kan ook binnen bepaalde marges ontwikkelen als een kind gestimuleerd wordt.

Bron: © 2013 Drs. Yaron Kaldenbach, gz-psycholoog